Een gezonde leefomgeving heeft betrekking op de (fysieke en mentale) gezondheid en veiligheid van alle gebruikers van die omgeving. Het gaat dan om gezondheidsbescherming (o.a. lucht, geluid en licht), het voorkomen van hinder en het waarborgen van de veiligheid van alle gebruiker in de woon- en leefomgeving.
Een gezonde, veilige en bereikbare leefomgeving draagt bij aan het welzijn en de gezondheid van mensen. Zo worden mensen beter beschermt tegen ziekte, calamiteiten en ongevallen. Daarnaast bevordert dit gezond gedrag, zoals bewegen en spelen, een gezonde leefstijl, sociale contacten en de sociale veiligheid. Door ruimte zo in te richten kan een positieve bijdrage geleverd worden aan het welzijn en de gezondheid van bewoners, gebruikers en bezoekers. Op deze manier ontwikkelen we een duurzame en veilige leefomgeving.
In de sub thema's zijn de onderwerpen uitgewerkt die te maken hebben met een gezonde, veilige en bereikbare leefomgeving. Deze thema's zijn bedoeld om de kwaliteit van de leefomgeving rondom projecten te verbeteren.
Een project of het gebruik van een object in de openbare ruimte kan verschillende vormen van hinder veroorzaken. Door in ontwerp en uitvoering van een project of gebiedsontwikkeling geluidsoverlast, trillings- of lichthinder te beperken, is dat gunstig voor de gezondheid. Gestreefd wordt naar bescherming van gezondheid. Een gezond milieu draagt bij aan preventie van ziekten. Voor geluidbelasting gelden ten minste de wettelijke normen.
Gezondheidsbevordering gaat om het bevorderen en stimuleren van gezond gedrag. Meer bewegen is een belangrijke sleutel. Daarop kan worden ingespeeld door een leefomgeving te creëren die meer mensen uitnodigt te wandelen of te fietsen. Mentale gezondheid gaat over het creëren van een omgeving waarin mensen kunnen ontspannen en veilig met elkaar in contact komen. Dit bevordert het welzijn en de gezondheid. Denk hierbij aan parkjes, een natuurlijke omgeving met toegankelijk groen en water, groene verbindingen naar recreatiegebieden buiten de stad en een sociaal veilige omgeving.
Omgevingsveiligheid gaat over de risico’s van het gebruik, de productie, opslag en transport van gevaarlijke stoffen en windturbines. Bijvoorbeeld het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor of over (vaar)wegen. Hiervoor zijn kaders ontwikkeld waarmee een gebied zó kan worden ingericht, dat omwonenden voldoende zijn beschermd bij ongevallen met deze gevaarlijke stoffen. Het gaat om de berekende risico’s, met soms grote onzekerheden, én om beleefde risico’s. Daarnaast wordt onder dit thema ook de veiligheid van mensen in de omgeving van bouwwerkzaamheden verstaan.
De Omgevingswijzer helpt om op een systematische wijze de duurzaamheid van projecten en gebiedsontwikkelingen inzichtelijk te maken.
